Temel Haklar
İnsanca Yaşama Hakkı
İnsanca yaşama, maddi ve manevi
varlığınızı koruma ve geliştirme
hakkına sahipsiniz. Size hiç
kimse işkence ve eziyet yapamaz;
insan haysiyetiyle bağdaşmayan
bir cezaya veya muameleye tabi
tutulamazsınız.(Anayasa:
Md.17)
Hürriyet
Kişi
hürriyeti ve güvenliğine
sahipsiniz. Bu hürriyet ve
güvenliğiniz şekil ve şartları
kanunlarla belirlenen tutuklama,
göz altına alma, ıslah evine
gönderme ve resmi müessesede
gözlem altına alınma hallerinin
dışında hiç bir kişi veya kurum
tarafından ihlal edilemez,
kesintiye uğratılamaz. Yasa
tarafından belirtilmeyen
gerekçelere ve usullere
dayanılarak, keyfi işlemlerle
özgürlüğünüz kısıtlanamaz. Bu en
tabii hakkınız, bunu sağlamak da
en önemli görevimizdir.(Anayasa:
Md.19)
Özel Hayatın Gizliliği
Özel
hayatınıza ve aile hayatınıza
saygı gösterilmesini isteme
hakkına sahipsiniz. Özel
hayatınızın ve aile hayatınızın
ve aile hayatınızın gizliliğine
dokunulamaz. Kanunlarla
belirlenen esaslar doğrultusunda
verilen arama kararları bu
konuda bir istisnadır.(Anayasa:
Md.20)
Tutuklanma
Kanunlarla belirlenen usul ve
esaslar doğrultusunda
tutuklanmanız durumunda;
tutuklanma sebebinin ve
hakkınızdaki iddiaların en kısa
zamanda tarafınıza bildirilmesi
, haklarınızın neler olduğunun
anlatılması ve tutuklandığınızın
yakınlarınıza bildirilmesi
zorunludur. Yakalanmanız veya
tutuklanmanız durumunda en kısa
sürede(ki bu süre kanunlarla
belirtilmiştir; gözaltı süresi,
yakalama anından itibaren 24
saati geçemez) hakim önüne
çıkarılmanız, tutuklanmanız veya
yakalanmanızda kanuna uygun
olmayan bir unsurun varlığında
hemen serbest bırakılmanızı
sağlamak amacıyla yetkili bir
yargı merciine başvurma hakkına
sahipsiniz.(Anayasa:
Md. 19, CMK m. 91)
Konut Dokunulmazlığı
Konut
dokunulmazlığı en tabii
hakkınızdır. Kanunun açıkça
gösterdiği hallerde usulüne göre
verilen hakim kararı olmadıkça,
gecikmesinde sakınca bulunan
hallerde ise Cumhuriyet
Savcıları ve onların
yardımcıları sıfatıyla
emirlerini yerine getirmeye
memur olan Güvenlik Güçleri
dışında hiç kimse konutunuza
giremez, arama yapamaz ve
buralardaki eşyanıza el koyamaz.(Anayasa:
Md: 21, CMK m. 116 vd.)
Susma Hakkı
İfade
alma ve hakim tarafından sorguya
çekilmede; ne ile
suçlandığınızın açıkça
belirtilmesi, isnat edilen
suçlamayla ilgili olarak
açıklamada bulunmamanızın (yani
susmanızın) kanuni haklarınızdan
olduğunun hatırlatılması da
zorunludur.(CMK
Md. 147)
Delil Toplama Hakkı
İfadenizin alınması veya
sorgunuz sırasında şüpheden
kurtulmak gayesiyle somut
delillerin toplanmasını talep
edebileceğinizin ve aleyhinize
olan şüpheleri ortadan
kaldıracak ve lehinize olan
delilleri ileri sürme hakkınızın
olduğunun da hatırlatılması
zorunludur.(CMK
Md. 147/1-f)
Geçersiz İfade
Alınan
ifadeniz sonucu alınan
beyanınızın özgür iradenize
dayanması zorunludur. Bunu
engellemek maksadıyla, iradenizi
baskı altına alarak, kötü
davranma, işkence, zorla ilaç
verme, yorma, aldatma, bedensel
cebir ve şiddette bulunma, bazı
araçlar uygulama gibi özgür
iradeyi bozan bedensel veya
ruhsal müdahaleler yapılamaz.
Kanuna aykırı bir yarar vaad
edilemez. Bu tür yasak
yöntemlerle elde edilen
ifadeleriniz rızanız olsa dahi
delil olarak değerlendirilemez.
Avukatınız bulunmadan kolluk
güçlerince alınan ifadeler,
hakim ya da mahkeme huzurunda
tarafınızca doğrulanmadıkça
hükme esas alınamaz.(CMK
Md. 148)
Avukat İsteme Hakkı
Herhangi bir suçlamayla
yakalanmanız veya göz altına
alınmanız durumunda;
soruşturmanın her hal ve
derecesinde bir veya birden
fazla avukatın hukuki
yardımından faydalanma hakkına
sahipsiniz. Soruşturma
evresinde, ifade almada en çok
üç avukat bulundurabilirsiniz.
Hangi makam veya kişi tarafından
yapılırsa yapılsın, soruşturma
ve kovuşturmanın her safhasında
avukatınızın sizinle görüşmesi,
ifade alma ve sorgu müddetince
yanınızda bulunup, hukuki
yardımda bulunması engellenemez
veya kısıtlanamaz. Avukat
seçebilecek durumda olmamanız
halinde ise baro tarafından
görevlendirilecek bir avukatın
hukuki yardımından ücretsiz
faydalanabilirsiniz.(CMK
Md. 149) |